خبرگزاری میزان – روزنامه همشهری نوشت: کمبود انواع قطعات لوازم خانگی خارجی و افزایش شدید قیمت‌ها موجب سوءاستفاده برخی تعمیرکاران و تحمیل هزینه‌های گزاف به مصرف‌کنندگان شده است.
مشاهدات حاکی از آن است که این روز‌ها قیمت برخی قطعات اصلی لوازم برقی و حجیم آشپزخانه حتی از نرخ مدل‌های نو تولید داخل آن‌ها نیز بالاتر رفته است.
برخی فعالان صنفی گفته‌اند در بسیاری از موارد مالکان دستگاه‌های دچار مشکل شده، به‌خاطر گرانی یا کمبود قطعه، از تعمیر لوازم خانگی خود منصرف و به جایگزینی آن با محصولات ارزان قیمت داخلی ناگزیر می‌شوند.
نمایندگی‌های جعلی
شاید شما هم ازجمله مشتریانی باشید که پس از تماس تلفنی با منزل یا گوشی همراهتان با پیشنهاد برخی تعمیرکاران یا فروشندگان قطعات برای تعویض قطعه یا انجام سرویس دوره‌ای لوازم خانگی منزل یا محل کارتان مواجه شده‌اید.
افرادی که با سماجت بسیار و تماس چند باره سعی در مجاب کردن شما به مثلا تعویض فیلتر آب یخچال فریزر یا تسمه و سایر اجرای ماشین لباسشویی و ظرفشویی داشته، هیچ ارتباطی با شبکه خدمات پس از فروش شرکت‌های فروشنده اینگونه محصولات ندارند و اغلب موارد با استفاده از قطعات تقلبی و گران هزینه‌های مضاعفی را به مالکان لوازم خانگی تحمیل می‌کنند.
علاوه بر این ممکن است شما به‌دلیل نیاز به تعویض قطعات مصرفی یا تعمیر و تامین قطعات اصلی انواع لوازم خانگی منزل به ناچار فهرست نمایندگی‌ها و تعمیرکاران مجاز را در فضای مجازی جست‌وجو کرده و فهرست بلندی از شماره تماس و مشخصات این شرکت‌ها را یافته و در نهایت بعد از دریافت خدمات با مشکل قیمت بالا و کیفیت پایین قطعات و خدمات مواجه شده باشید.
برخی تعمیرکاران با جعل عنوان شبکه خدمات پس از فروش برند‌های معتبر به معضلی برای مشتریان و فروشندگان این محصولات تبدیل شده‌اند. تعمیرکارانی که با ثبت شماره خود در مرکز تماس ۱۱۸، متقاضیان دریافت خدمات پس از فروش لوازم خانگی را به دام می‌اندازند، مشکلی که این روز‌ها به‌دلیل کمبود و گرانی شدید، در بازار قطعات و تعمیرات لوازم خانگی برند‌های اروپایی و کره‌ای بیشتر مشهود است.
تلاش نافرجام دوماهه برای دریافت خدمات
به‌تازگی یکی از مشتریان ماشین لباسشویی آ. ا. گ در تماس ضمن شرح تلاش نافرجام دوماهه‌اش برای تعمیر دستگاهش گفت: ماشین لباسشویی‌ام که ۷ سال کار کرده بود، لباس را آبگیری و خشک نمی‌کرد، چون دوره گارانتی تمام‌شده بود و شرکتی برای ارائه خدمات وجود نداشت به‌ناچار با جست‌وجو در فضای مجازی شماره نزدیکترین نمایندگی ارائه خدمات پس از فروش را دریافت کردم و تماس گرفتم.
خانم قنبری، افزود: تعمیرکار شرکت با مراجعه به منزل و آزمایش ماشین لباسشویی از خرابی برد آن خبر داد و اعلام کرد هزینه تعویض برد نو ۱۸ تا ۲۰ میلیون و هزینه تعمیر آن ۴ میلیون تومان است و در نهایت به‌دلیل نداشتن تمکن مالی به تعمیر برد در مدت ۱۰ روز رضایت دادم.
او افزود: با گذشت چند هفته و پس از چندبار تماس با تعمیرکار از تعمیر برد خبری نشد، در نهایت ناگزیر با شرکت تماس گرفتم که اعلام کردند باید برد نو خریداری کنید، خواستار عودت دادن قطعه شدم. سرانجام با تأخیری چند روزه تعمیرکار برد ماشین لباسشویی را عودت داد و به‌طور ناقص نصب کرد، این بار ماشین لباسشویی اصلا روشن نشد و کار نکرد. موضوع را ازطریق اتحادیه، سازمان حمایت و برخی مراجع صنفی پیگیری کردم که درنهایت اعلام شد شرکت مذکور جزو نمایندگی‌های مجاز نبوده است و قادر به برخورد با آن نیستند. در نهایت به‌دلیل هزینه بالای تعویض برد، به‌ناچار ماشین لباسشویی معیوب را با حداقل قیمت به امانت‌فروشان، واگذار کردم و یک ماشین لباسشویی از بین برند‌های داخلی خریدم.
از قطعات تقلبی تا عرضه چندنرخی خدمات
مشاهدات بیانگر آن است که علاوه بر کمبود قطعه، هزینه تعمیر لوازم خانگی هم افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته به‌گونه‌ای که برای تعویض قطعاتی مانند کمپرسور سایدبای‌ساید برند‌های اروپایی باید بیش از ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان، تعویض برد ماشین لباسشویی ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان، قطعات ماشین ظرفشویی، مایکرویو و اجاق گاز بین ۲ تا ۵ میلیون و تعویض برد یا قطعات اصلی تلویزیون‌های ال‌ای دی و نمایشگر‌های بزرگ برند‌های خارجی از ۲ تا ۵ میلیون تومان هزینه کرد.
حتی درصورتی‌که مشتریان و تعمیرکاران بتوانند قطعات یدکی اصلی محصولات این برند‌ها را از بازار تامین کنند نیز قیمت‌های متفاوت قطعات و نرخ بالای تعمیرکاران برای ارائه این خدمات، مشکلات مشتریان را دوچندان می‌کند. این موضوع محدود به قطعات الکترونیک و برقی لوازم خانگی حجیم نیست، حتی برخی قطعات یدکی و مصرفی این وسایل، مانند؛ فیلتر یخچال‌های سایدبای‌ساید نیز با کیفیت و قیمت‌های متفاوت ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان عرضه می‌شود، یا هر عدد از پایه‌های ضربه‌گیر ماشین لباسشویی و ظرفشویی به قیمت ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان فروخته می‌شود.
هرکه بامش بیش، برفش بیشتر
در شرایطی که تماس با سازمان حمایت و مرکز امور اصناف و بازرگانان وزارت صمت برای پیگیری این مشکلات بی‌نتیجه مانده؛ نایب‌رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی دلیل اصلی افزایش هزینه خدمات و تعویض قطعات لوازم خانگی را، کمبود، مشکلات واردات و رشد قیمت قطعات این محصولات اعلام کرد و گفت: وقتی لوازم خانگی گران می‌شود هزینه تعمیر آن هم بالا می‌رود و کسانی که لوازم خانگی خارجی دارند نیز به‌دلیل مشکلات تامین و افزایش قطعات محصولات باید هزینه بیشتری را برای تعمیر و نگهداری آن بپردازند.
محمدحسین اسلامیان افزود: کسی که سایدبای‌ساید ۹۰میلیون تومانی می‌خرد طبیعی است برای تعویض کمپرسور آن باید متحمل هزینه ۱۰میلیون تومانی شود. او افزود: واردات کمپرسور یخچال آزاد است و کمپرسور برخی یخچال‌های ایرانی از چین و سنگاپور خریداری می‌شود، اما در یخچال‌های ایرانی کمپرسور‌های اتریشی و ایتالیایی به‌کار برده شده که واردکنندگان می‌توانند از کشور‌های مذکور آن را وارد کنند. اسلامیان به مصرف‌کنندگان توصیه کرد برای خرید لوازم خانگی حتما کد کالا را در سامانه جامع گارانتی استعلام کنند. همچنین فروشندگان لوازم خانگی می‌توانند سایدبای‌ساید‌هایی که گارانتی اصلی دارند را تا ۵سال رایگان تعمیر کنند، اما کسانی که کالای قاچاق خارجی می‌خرند باید هزینه تعمیر و نگهداری آن را از جیب خود پرداخت کنند.
واردات و نامگذاری کمپرسور‌های بی‌نام و نشان
رئیس اتحادیه تولید‌کنندگان و تعمیرکاران صنایع برودتی، تهویه مطبوع، لباسشویی و قطعات یدکی تهران، گرانی قطعات یدکی لوازم خانگی را به‌دلیل افزایش قیمت دلار، کمبود قطعات و رشد هزینه تمام‌شده واردات این اقلام دانست و گفت: متأسفانه شرایط به‌گونه‌ای شده که هر کسی وارد‌کننده قطعات لوازم خانگی است و نظارتی بر قیمت، کیفیت و اصالت قطعات وارداتی وجود ندارد.
علی جمالی، افزود: بار‌ها به دستگاه‌های نظارتی و گمرک ایران اعلام کرده‌ایم تا افراد یا شرکت‌هایی که می‌خواهد قطعات لوازم خانگی وارد کنند باید هویت و شناسنامه داشته باشند و علاوه بر آن هویت قطعات وارداتی نیز به‌راحتی قابل پیگیری باشد.
او افزود: باید کمپرسور سایدبای‌ساید واردات مشخصات داشته و معلوم باشد که با چه کیفیت و قیمتی و از چه کشوری وارد شده است. اما متأسفانه برخی افراد کمپرسور‌های بی‌نام و نشان را به‌راحتی وارد کرده و خودشان برای آن نام تعیین می‌کنند.
جمالی، افزود: بار‌ها در مکاتبات و جلسات از گمرک ایران خواسته‌ایم تا فهرست شرکت‌های وارد‌کننده قطعات لوازم خانگی و ریزمحصولات وارداتی را اعلام کنند، اما فقط یک‌بار فهرستی کلی دادند که چقدر موتور یخچال طی مدت یک سال وارد شده است.
کوتاهی سازمان حمایت و مرکز امور اصناف
رئیس اتحادیه تولید‌کنندگان و تعمیرکاران صنایع برودتی، تهویه مطبوع، لباسشویی و قطعات یدکی تهران با بیان اینکه ۹۰ درصد شکایتی که از تعمیرکاران لوازم خانگی می‌شود مربوط به افرادی است که فاقد پروانه هستند و به‌دلیل موانع قانونی، اتحادیه نیز قدرت برخورد با تخلفات آن‌ها را ندارد، گفت: به مصرف‌کنندگان توصیه می‌کنیم از طریق سایت اتحادیه از فهرست نمایندگی‌های مجاز ارائه خدمات پس از فروش لوازم خانگی مطلع شوند و سپس اقدام کنند. همچنین مشتریان ناراضی به اتحادیه شکایت کنند، زیرا حتی درصورتی که شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات نمایندگی مجاز نباشند و فقط دارای واحد صنفی دارای پروانه کسب باشند امکان احقاق حقوق مردم از طریق شکایت به اتحادیه وجود دارد.
جمالی با اشاره به اینکه فقط در مواردی که افراد فاقد مغازه و محل کسب در حق مشتریان اجحاف کرده باشند، امکان برخورد نداریم، افزود: مشتریانی که از خدمات پس از فروش لوازم خانگی ناراضی هستند می‌توانند شکایت خود را از طریق اتحادیه یا در سامانه ۱۲۴ سازمان صمت استان تهران ثبت کنند و به این شیوه پرونده‌های زیادی ثبت و با متخلفان برخورد شده است.
او با انتقاد از کوتاهی سازمان حمایت و مرکز امور اصناف و بازرگانان وزارت صمت در معرفی واحد‌های صنفی فاقد صلاحیت برای ثبت شماره تلفن آن‌ها در سامانه ۱۱۸، گفت: ثبت نام شرکت‌های مجاز در سامانه ۱۱۸ باید از طریق اتحادیه‌های صنفی ذیربط انجام شود، اما متأسفانه برخی از طریق روابطی که با این سازمان‌ها دارند با دریافت نامه از این سازمان‌ها، نام و مشخصات خود را به‌عنوان نماینده مجاز ارائه خدمات در سامانه ۱۱۸ ثبت کرده و برای اتحادیه نیز هیچ ارزشی قائل نیستند.
جمالی افزود: ممکن است زمانی برخی افراد با شرکت‌های خارجی همکاری داشته‌اند، اما اکنون چند سال است که این برند‌های لوازم خانگی از بازار ایران خارج شده و با وجود این با استناد به اینگونه سوابق و روابط با دریافت معرفی‌نامه از سازمان حمایت خود را نماینده مجاز خدمات پس از فروش این برند‌ها معرفی می‌کنند. مرکز اصناف و بازرگانان حتی پا را فراتر گذاشته و می‌گوید؛ اتحادیه حق اعلام نمایندگی‌های مجاز خدمات پس از فروش لوازم خانگی یا ارائه اسامی آن‌ها به سامانه ۱۱۸ را ندارد.
او تأکید کرد: شاهد هستیم که مثلا برای تعویض فیلتر سایدبای‌ساید سامسونگ و ال‌جی بار‌ها با مردم تماس می‌گیرند درحالی‌که قیمت فیلتر یخچال سایدبای‌ساید مثلا سامسونگ حدود ۵۰ هزار تومان و با اجرت تعویض ۱۰۰ هزار تومان است، اما این افراد با استفاده از فیلتر‌های تقلبی پول بیشتری را از مردم می‌گیرند، مشتریان باید توجه داشته باشند و حتی برای انجام این کار نیز به واحد‌های صنفی دارای پروانه کسب مراجعه کنند تا تخلفات احتمالی قابل پیگیری و برخورد باشد.
